De afgelopen vijf maanden hebben studenten van de masters Industrial Ecology en Governance of Sustainability gewerkt aan de Sustainability Challenge. In groepjes kozen ze een specifiek project op het gebied van duurzaamheid, in opdracht van een externe organisatie. Van NGO's tot gemeenten en van lokale gemeenschapsinitiatieven tot een nationale bank. 'Met de Sustainability Challenge stap je buiten je academische bubble.'
De projecten zijn net zo divers als de studenten die eraan werken. De Master Industrial Ecology is een Leiden-Delft-Erasmus samenwerking en dat betekent dat studenten uit verschillende studierichtingen samen aan cases werken. Een paar voorbeelden van projecten van de Sustainability Challenge:
1. Schimmelboeren: Een netwerk van schimmels
Fungi Farmers is een klein bedrijf uit Leiden dat oesterzwammen kweekt op ingezameld koffiedik in zogenaamde 'kweekcontainers'. Circulariteit en lokaal werken spelen een belangrijke rol: 'Het restproduct van het kweekproces wordt direct gebruikt in de tuin naast onze container', zegt Inge, medeoprichter van Fungi Farmers en commissaris voor de Sustainability Challenge.
Geboren uit fascinatie voor paddenstoelen.'
Als startup zijn er veel uitdagingen, legt Inge uit. Het kweken van paddenstoelen is arbeidsintensief en koffiedik is weliswaar een uitstekende afvalstroom, maar is erg gevoelig voor schimmel, waardoor expertise en precisie vereist zijn.
Daarom zocht de student samenwerking met andere telers. 'Er zijn ongeveer dertien vergelijkbare initiatieven in Nederland,” zegt Inge. 'Hoe pakken zij deze uitdagingen aan en kunnen we elkaar helpen?' Met een lange lijst van contacten gingen de studenten aan de slag. Ze reisden door het land om verschillende boerderijen te bezoeken, voerden interviews uit en legden de basis voor een netwerk. 'Het is fascinerend om te zien hoeveel creativiteit en ideeën de studenten meebrengen.'
2. Loods M: Een plek waar oud en nieuw elkaar ontmoeten
Ongeveer vijf maanden geleden ontmoette een groep studenten van de master Industrial Ecology commissaris Martine voor het eerst in Maassluis. Ze maakten kennis met Loods M, een organisatie die werkt aan een cultureel-educatief-innovatief centrum in het oude havengebied van de stad. Deze unieke locatie brengt veel verschillende groepen samen, of “Loodsgenoten” zoals Martine ze graag noemt. Van kunstenaars tot bedrijven en van bootvrijwilligers tot gemeenteraadsleden, “Loods M stelt deze groepen in staat om samen te werken en afstand te nemen van een bepaalde eilandmentaliteit,” legt Martine uit.
Hoe kunnen we ons maritieme erfgoed behouden en tegelijkertijd bijdragen aan een duurzamere toekomst?'
Toen kwamen de studenten binnen. Hun taak? Een slim energienetwerk bouwen dat Loods M en de sleepboten van duurzame energie kan voorzien. Maar wat begon als een technische uitdaging, bleek al snel veel complexer te zijn. Door middel van interviews realiseerden de studenten zich dat het sociale aspect onlosmakelijk verbonden was met het technische. Wat als de lokale bewoners zo'n modern, slim energiesysteem niet willen?
Kans om project zelf vorm te geven
'Je gaat door zoveel fases in zo'n project: van een eerste piek van enthousiasme, naar je compleet verloren voelen, naar langzaam de puzzelstukjes weer in elkaar passen,' zegt student Kaatje Bout. 'Met zo weinig tijd leer je je snel aan te passen aan elke nieuwe uitdaging', vult medestudente Isa Huipen aan. Het viel de studenten ook op hoeveel vrijheid ze kregen van hun opdrachtgever. Martine: 'Ik wilde de studenten de kans geven om dit project echt zelf vorm te geven.'
Met de Sustainability Challenge stap je buiten je academische bubbel.'
Daarom kwamen de studenten met creatieve ideeën om het sociale aspect in hun project te integreren. De groep stelde voor om een podcast te maken, zodat de Loodsgenoten hun verhalen konden vertellen en delen op een boeiende manier. 'Ik heb ze echt zien groeien en zelfstandiger zien worden,' merkt Martine trots op. In februari presenteren de studenten hun resultaten aan de Loodsgenoten en de gemeenteraad van Maassluis.
3. BNG: Een bank die bouwt aan een circulaire toekomst
Dit is het vierde jaar dat Caspar Boendermaker, commissaris van BNG Bank, meedoet aan de Sustainability Challenge. 'Het is maar een uurtje per week voor mij, en we krijgen er zoveel voor terug', zegt hij. De uitdaging voor de studenten dit jaar: Hoe kunnen we onze klanten, de woningcorporaties, stimuleren om circulairder en met minder CO2-uitstoot te bouwen?
Omdat de klanten van BNG voornamelijk in de publieke sector zitten, ligt de focus op grote duurzame investeringsprojecten. Dit is niet altijd makkelijk: 'Er is grote interesse van woningcorporaties om circulair te bouwen, maar dit mag niet ten koste gaan van de sociale woningprijs', legt Caspar uit.
Diversiteit aan expertise en achtergronden
Caspar benadrukt de diversiteit aan expertise en achtergronden onder de groep studenten van dit jaar. 'Ze pikken dingen gemakkelijk op en brengen veel ideeën op tafel.' Zijn rol is vooral om hen te voorzien van contacten uit het netwerk van de bank en aanvullende gegevens of informatie. Een keer per week komen de studenten naar het kantoor van BNG om samen aan het project te werken, wat de samenwerking in de groep bevordert.
Naast het symposium presenteren de studenten ook hun resultaten bij BNG Bank.'
De studenten leveren uiteindelijk een eindrapport aan zowel de universiteit als de opdrachtgever. 'We zijn de afgelopen jaren altijd erg onder de indruk geweest van de resultaten van de studenten.' Daarom organiseert Caspar naast het symposium ook een presentatie bij de bank waar de studenten hun resultaten kunnen delen.
