EEN BROEDPLAATS VOOR INNOVATIEVE IDEEËN, WAARVAN OOK DE MAATSCHAPPIJ PROFITEERT
Honours classes zijn bedoeld voor getalenteerde en nieuwsgierige studenten die extra uitgedaagd willen worden en over de grenzen van hun studie heen willen kijken. In Leiden-Delft-Erasmus verband leren ze bijvoorbeeld een cyberaanval voorkomen of een gelukkige stad ontwerpen.
HOE VOORKOM JE EEN CYBERAANVAL?
Stel: Schiphol wordt gehackt in een cybersecurity aanval. Wat doe je dan als ‘Schiphol’ of als betrokken stakeholder, en welke instrumenten kun je als overheid ontwikkelen om zo’n incident in de toekomst te voorkomen? Studenten van de Honours Class Cybersecurity buigen zich in juni en juli van dit jaar over complexe crisissituaties als deze en werden in de eerste bijeenkomst meteen in het diepe gegooid met een simulatiespel over de aanval op Schiphol.
De Honours Class is ontwikkeld en wordt gegeven door onderzoekers van het Centre for Safety and Security, een van de multidisciplinaire centres van de Leiden-Delft-Erasmus samenwerking. De studenten zijn afkomstig uit de drie universiteiten en leren wat er allemaal komt kijken bij een crisisincident door te werken aan een eigen casus, ondersteund door colleges over onderwerpen als: wat is cybersecurity in technische zin? Welke beleidsinstrumenten kan de overheid inzetten om cybersecurityproblemen te tackelen? Wat zijn de economische, juridische, politieke en ethische kanten van cybersecurity?
‘Cybersecurity is niet alleen een technisch vraagstuk of alleen een juridisch vraagstuk’, zegt Bibi van den Berg, universitair docent aan de Leidse Rechtenfaculteit. ‘Het is bij uitstek een multidisciplinair probleem. Als je problemen in dit veld goed wilt behandelen, dan moet je kennis uit verschillende disciplines meenemen. Daarom hebben we dit programma ook samen ontwikkeld. Vorig jaar hebben we het voor het eerst gedaan en dat werkte erg goed. Het past ook goed bij het honours onderwijs, waar goede en gemotiveerde studenten extra uitgedaagd worden. Wij dagen ze uit om over de grenzen van hun vak heen te kijken.’
INNOVATIONLAB ‘DE GELUKKIGE STAD’
Creëer een visie en plan voor de gelukkige stad van de toekomst. Dat wordt in het collegejaar 2015/16 de opdracht van het InnovationLab aan 24 honours studenten van de Universiteit Leiden, de TU Delft en de Erasmus Universiteit Rotterdam. Het InnovationLab wil een brug slaan tussen studenten, promovendi, hoogleraren en vernieuwende start-ups.
‘Het lab is opgezet als een wekelijkse open studio in workshop-setting, waarin bekende denkers, onderzoekers, bedrijven en studenten bijeenkomen’, vertelt Robbert Jan van der Veen. Hij is stedenbouwkundige en gastdocent aan de TU Delft, en nam samen met studente Stella Groenewoud het initiatief tot het InnovationLab.
Vanwaar de focus op geluk? Van der Veen: ‘Voor de basisbehoeften zoals onderdak, eten, zorg en veiligheid zoeken de welvarende steden van nu naar collectieve oplossingen. Maar hogere behoeften als waardering, creativiteit en betekenis worden gezien als je eigen verantwoordelijkheid, waarvoor je desgewenst hulp kunt zoeken bij een coach of therapeut. In het InnovationLab experimenteren we juist met collectieve manieren om geluk in de stad te faciliteren, waarbij we ons baseren op onderzoek uit sociologie, economie, techniekfilosofie, stedenbouwkunde, industrieel ontwerp en transitiemanagement. Studenten onderzoeken daarbij hun eigen dagelijks leven in de stad, aan de hand van de aangereikte theorieën en modellen.’
In groepen van drie werkten studenten van zes verschillende studies samen aan één concept. Het WIJKOKEN concept is bijvoorbeeld een manier om meer aandacht en tijd te nemen voor de basisbehoeften en tegelijkertijd meer comfortabel en vertrouwd te voelen in de onbekende stad. De WIJKOKEN-bus haalt je op en rijdt je met een groep van 20 mensen naar een plek die je nog niet kent, er wordt gekookt met de ingrediënten van lokale winkeltjes en door lokale koks. Tijdens het eten wordt er muziek gemaakt en worden er historische en andere verhalen verteld over de buurt.
De initiatiefnemers wilden een echt integraal en daarmee multidisciplinair laboratorium creëren waarin ze samen onafhankelijk konden nadenken over ware innovatie in de stad. Van der Veen: ‘Het is juist de kunst om niet één faculteit of bedrijf de opgave te laten bepalen maar die met elkaar te onderzoeken, zonder "commerciële" agenda. De Leiden-Delft-Erasmus samenwerking en het honours programma zijn hiervoor uitermate geschikt. De honours studenten willen hun blik verruimen en in LDE-verband kunnen we met onderzoekers van verschillende faculteiten en universiteiten samenwerken. Op een andere manier was dit niet mogelijk geweest.’
Het InnovationLab begon in 2013 als een pilot voor Delftse studenten, met inbreng van Leidse en Rotterdamse wetenschappers. Vanaf volgend jaar wordt het InnovationLAB verder uitgebreid. Naast de inhoudelijke begeleiding in Leiden-Delft-Erasmus-verband, staat dit jaar de inschrijving open voor 24 honours studenten uit Leiden, Delft en Rotterdam.
Van der Veen: ‘De WIJKOKEN-bus werd zo enthousiast ontvangen dat de gemeente Leeuwarden naar me toe is gekomen met de vraag of de studenten het leuk vinden om de WIJKOKEN-bus te realiseren in Leeuwarden. Wij voelen ons hier gesterkt in het feit dat juist concrete en toepasbare ideeën gaan leven. Meer en meer een living lab dus.’
Robbert Jan van de Veen wil graag van de gelegenheid gebruik maken om PhD-studenten op te roepen om mee te draaien in het InnovationLab. Het InnovationLAB vindt plaats van half november 2015 tot half maart 2016.
Contact: robbertjan@hpinnovationlab.nl
Het lab werkt samen met het Delft Institute for Positive Design.
Website InnovationLab
Links:
Honours Academy Universiteit Leiden
Honours Programme TU Delft
Erasmus Honours Academy
