Binnen Zuid-Holland is er veel potentieel voor interdisciplinair onderzoek in living labs op het gebied van gezondheid en preventie. Dat is de voornaamste conclusie uit de verkenning onder de noemer ‘Healthy Society’ die onder leiding van Medical Delta hoogleraar prof. dr. Andrea Evers (Universiteit Leiden, TU Delft, Erasmus Universiteit) is uitgevoerd in opdracht van Medical Delta. Het komende jaar zal een voorstel voor een nieuw wetenschappelijk programma passend bij de missie van Medical Delta worden uitgewerkt.
De gezondheidsverschillen in Nederland nemen toe. Ouderen met een hoge sociaaleconomische status leven gemiddeld zes jaar langer dan ouderen met een lage sociaaleconomische status. Daarnaast gaan steeds meer stemmen op om in plaats van ziekte achteraf, juist gezondheid vooraf te financieren. Er is een gezamenlijke aanpak vanuit verschillende wetenschappelijke disciplines nodig om ons zorgstelsel robuust, solidair en betaalbaar te houden. Ook is er een groeiende behoefte aan interdisciplinair onderzoek naar preventie en oplossingen op maat. Digitale, gepersonaliseerde technologieën kunnen hierin een sleutelrol vervullen.
Deze ontwikkelingen vergroten de behoefte aan onderzoek naar preventie en het bevorderen van een gezonde leefstijl, onderzoek naar slimme technologieën die aansluiten bij de thuissituatie van burgers en onderzoek naar het verlagen van het risico op chronische ziektes. In het thema ‘Healthy Society’ komt dit samen. Hoewel de huidige wetenschappelijke programma’s van Medical Delta zich ook op preventie en betere behandelmethoden richten, ligt over het geheel genomen de primaire focus op (bio)medisch-technologisch onderzoek ingegeven door een ‘cure’ perspectief. Om een transitie in de zorg te realiseren, is evenzeer onderzoek op het snijvlak van psychologie, sociologie en technologie relevant. Onderzoek dat uiteindelijk resulteert in mentale en sociale oplossingen, al dan niet in relatie tot technologie.
Uitkomst Healthy Society verkenning
Bij de verkenning zijn in het voorjaar van 2020 meer dan vijftig bestuurders en onderzoekers geïnterviewd. De Maatschappelijke Raad van Medical Delta reflecteerde hier op, en in de zomer werden ruim 250 enquêteformulieren ingevuld door wetenschappers van de vijf academische instellingen (Universiteit Leiden, LUMC, TU Delft, Erasmus MC, Erasmus Universiteit) en de hogescholen die deel uitmaken van Medical Delta. Een klankbordgroep bestaande uit hoogleraren van de vijf betrokken academische instellingen adviseerde vanaf de zomermaanden over de uitkomsten van de verkenning.
De uitkomst bevat niet alleen een uitbereide inventarisatie van initiatieven die spelen op terrein van Healthy Society, het heeft ook een aantal aanbevelingen. Samenvattend luiden deze:
- Kies voor een wijkgerichte living lab aanpak in samenwerking met externe partners, zoals gemeentes en de provincie
- Verzamel gericht data in de wijk (zoals van onder andere huisartsenposten en lifestyle programma’s) voor observationeel onderzoek én interventie
- Koppel hier interdisciplinaire onderzoeksprogramma’s aan vast
- Ontwikkel gelijktijdig interdisciplinaire onderwijsinitiatieven, aansluitend op de bestaande Medical Delta opleidingen
- Richt een Healthy Society Center op waarin onderwijs, onderzoek en living lab initiatieven samenkomen. Dit Center fungeert tevens als spil van het Healthy Society ecosysteem in de regio
- Stel € 9 miljoen beschikbaar voor een periode van vier jaar
Medical Delta onderschrijft in de kern deze stip op de horizon: de verkenning zou de opmaat kunnen vormen voor de opzet van nieuwe wetenschappelijke programma’s en living labs onder Medical Delta-vlag.
Veel potentieel in deltaregio voor Healthy Society
Om een transitie in de zorg te realiseren, is ook een transitie in onderzoek nodig, zo concludeert het eindrapport van de verkenning. Onderzoek moet (deels) verschuiven van een eenzijdige focus op curatief naar preventief. Structurele interdisciplinaire samenwerking met een veelheid aan disciplines is een noodzakelijke voorwaarde om dit te kunnen realiseren.
De kennisinstellingen van Medical Delta zijn door hun positionering, kwaliteit en complementariteit bij uitstek geschikt om hun bijdrage aan de grote vraagstukken te leveren op het gebied van onderzoek, onderwijs, valorisatie en zorg binnen Healthy Society. Zij kunnen hierin nauw samenwerken met externe partners, waaronder de provincie, gemeenten en het bedrijfsleven. Door zijn diversiteit, biedt de stedelijke regio in Zuid-Holland uitstekende mogelijkheden om vraagstukken rondom preventie, zorg op maat en gezondheidsverschillen te onderzoeken en hierop interventies te ontwikkelen. Zo kunnen wijken met hun gezondheidsverschillen fungeren als Living Lab.
Vervolgstappen: groot denken, klein doen
Medical Delta heeft inmiddels twee wetenschappelijke programma’s die vanuit technologisch perspectief bijdragen aan een healthy society: Medical Delta eHealth & selfmanagement for a healthy society en Vital Delta: Medical Delta’s journey towards vitality and health. Een werkgroep verkent in 2021 of een nieuw initiatief dat past bij de missie van Medical Delta hieraan kan worden toegevoegd. Ook andere initiatieven uit de universiteiten van Leiden, Delft en Rotterdam zullen parallel daaraan op termijn deel kunnen uitmaken van Healthy Society.