In 2022 bestaat Leiden-Delft-Erasmus Universities tien jaar. De alliantie groeide afgelopen jaren met centres en nieuwe programma’s en een eigen onderwijspakket. Wat zit er in het vat de komende tien jaar? We kijken met LDE-dean prof.dr. Wim van den Doel aan de hand van vijf vragen terug naar wat de samenwerking heeft opgeleverd. En vooruit, want de noodzaak van 'samenwerking voor maatschappij en wetenschap', het motto van Leiden-Delft-Erasmus, wordt alleen maar groter.
Is samenwerken vanzelfsprekend tegenwoordig en waar zit het succes in?
Van den Doel: 'Dat interdisciplinaire samenwerking belangrijk is om grote maatschappelijk vraagstukken op te lossen of wetenschappelijke doorbraken te verwezenlijken was tien jaar geleden ook al duidelijk. Maar zo’n samenwerking komt niet vanzelf tot stand, vandaar dat de drie Zuid-Hollandse universiteiten een strategische samenwerking zijn aangegaan.'
Het helpt dat de drie universiteiten vergelijkbaar zijn in positie en complementair in vakgebieden.'
'De afgelopen tien jaar zijn er belangrijke stappen gezet om de samenwerking in Zuid-Holland van de grond te krijgen. Daarbij helpt het dat de drie universiteiten enerzijds van vergelijkbare omvang zijn en in internationale rankings op vergelijkbare posities zijn terug te vinden, maar anderzijds complementair zijn in de vakgebieden.'
'Vanzelfsprekend is de samenwerking echter niet: wetenschappers hebben het druk en werken in een monodisciplinaire omgeving. Je moet ruimte bieden en tijd vrijmaken om die interdisciplinaire samenwerking tot stand te brengen. Dat doen we bijvoorbeeld met de Leiden-Delft-Erasmus-centres.'
Wat vind jij een geslaagd voorbeeld van LDE-samenwerking?
Van den Doel: 'Ieder LDE-centre is mij uiteraard even lief en bewijst de meerwaarde van interdisciplinair samenwerken! Een mooi voorbeeld is het LDE Centre for Frugal Innovation in Africa waar kennis van de techniek wordt samengebracht met business modellen en regiokennis over Afrika. Die kennis is verspreid aanwezig binnen de drie universiteiten en de strategische LDE-alliantie brengt het bijeen.'
Studenten leren om verschillende perspectieven te gebruiken en de complexiteit van de smart city te begrijpen.
'In de LDE-minoren brengen we voor studenten de verschillende disciplines bij elkaar. Zoals in de LDE-minor Smart and Shared Cities van het LDE centre for BOLD Cities waar data sciences en urban studies met de politieke en sociale wetenschappen worden gecombineerd. Studenten leren om verschillende perspectieven te gebruiken en de complexiteit van de smart city te begrijpen. Dat is binnen een disciplinaire opleiding niet mogelijk. Dat is dus de meerwaarde van een LDE-minor.'
Meerwaarde: het uitgangspunt van de Leiden-Delft-Erasmus alliantie
‘Meerwaarde’ werd in 2012 het uitgangspunt van de 3 universiteiten om een strategische alliantie te 
beginnen. De Universiteit Leiden, TU Delft en Erasmus Universiteit Rotterdam zetten hun handtekening om samen te werken voor maatschappij en wetenschap, complementair, multidisciplinair, in onderzoek en onderwijs. Sindsdien is de alliantie uitgegroeid tot Leiden-Delft-Erasmus Universities met 6 onderzoekscentres, 3 onderzoeksprogramma’s, meerdere BSc- en MSc-opleidingen, 8 multidisciplinaire minoren, een trainee- en postdocprogramma.
Wat gaat komende jaren belangrijk worden voor LDE?
Van den Doel: 'De inhoudelijke agenda voor de komende jaren wordt in feite gegeven door de Sustainable Development Goals die in 2030 moeten worden gehaald, niet alleen in Nederland, maar ook wereldwijd. De LDE-samenwerking moet dan ook niet alleen relevant zijn voor de eigen regio, maar ook internationaal. Dat is die samenwerking natuurlijk al, kijk bijvoorbeeld naar het Centre for Frugal Innovation, maar we gaan er de komende jaren nog meer werk van maken.'
Interdisciplinaire samenwerking wordt steeds belangrijker. En dat kunnen we in Zuid-Holland op een bijzondere manier vormgeven.
'Verder is het de gedachte dat we krachtig doorgaan met wat we al doen, met andere woorden de LDE-centres voortzetten en die dan ook nog meer in de universiteiten inbedden. Op het thema duurzaamheid zullen we daarbij nog nadrukkelijker inzetten. Daarnaast zijn we met nieuwe thema’s bezig, zoals Space for Science and Society en samen met Medical Delta met Healthy Society.'
'De ontwikkeling van de LDE-samenwerking en de ontwikkelingen in de wetenschap gaan daarbij gelijk op. Interdisciplinaire samenwerking wordt immers steeds belangrijker en team science krijgt steeds meer nadruk. En dat kunnen we in Zuid-Holland op een bijzondere manier vormgeven.'
Leiden-Delft-Erasmus heeft naast onderzoekscentres ook een breed aanbod aan opleidingen en minoren. Vooral bij die minoren zie je de missie van Leiden-Delft-Erasmus goed terug.
De wicked problems van deze tijd vanuit verschillende vakgebieden bestuderen, dat is typisch LDE.
Wat betekent Leiden-Delft-Erasmus voor studenten?
Van den Doel: 'Studenten kunnen nu al gemeenschappelijk onderwijs volgen. De LDE-minoren hebben daarbij veelal een link met de Sustainable Development Goals en urgente vragen die nu leven bij burgers en bestuurders. Bijvoorbeeld African Dynamics, Safety, Security & Justice, Georesources for the Future, Smart and Shared Cities, dat is typisch LDE. De wicked problems van deze tijd vanuit verschillende vakgebieden bestuderen.'
'Studenten zullen daarnaast de komende jaren meer van de LDE-samenwerking merken. Het zal gemakkelijker worden gemaakt om op een andere LDE-universiteit te studeren en nieuwe programma’s zullen worden ontwikkeld, ook op belangrijke thema’s als Healthy Society. Denk daarbij aan minoren en projecten op basis van het idee van challenge based learning.'
Studenten archeologie uit Leiden werken samen met Delftse ingenieurs om met drones het landschap te bestuderen.
'We zullen studenten met verschillende disciplinaire achtergronden nog meer met elkaar leren samenwerken. Dit jaar experimenteren we daar ook mee in de zogeheten Joint Interdisciplinary Projects van de TU Delft. Daarin werken nu bijvoorbeeld studenten archeologie uit Leiden samen met Delftse ingenieurs in een project waarin drones archeologen moeten helpen het landschap te bestuderen.'
Gaat LDE nog verder uitbreiden komende jaren?
Van den Doel: 'Jazeker! Dat is althans wel de bedoeling. De drie universiteiten werken ook samen op het terrein van bijvoorbeeld ICT en HR-beleid. Het is een manier waarop LDE op de werkvloer kan gaan leven en relevant kan worden, ook voor niet-wetenschappelijk personeel.'
'Eén ding moeten we bij dit alles voor ogen blijven houden: de samenwerking tussen de drie Zuid-Hollandse universiteiten is het resultaat van een strategische keuze die tien jaar geleden gemaakt is.'
De kansen die de samenwerking tussen de LDE-universiteiten biedt, blijven groot.
'Het ontwikkelen van die samenwerking gaat niet vanzelf en vergt het top-down ondersteunen van bottom-up initiatieven. En het kost tijd op een moment dat wetenschappers te kampen hebben met een hoge werkdruk, om over de uitdagingen van de coronacrisis maar te zwijgen.'
'Maar een strategische keuze maak je voor de lange of zelfs zeer lange termijn. Als het een jaartje langer duurt om een bepaalde specifieke samenwerking tot stand te brengen, is dat ook niet erg. De kansen die de samenwerking tussen de LDE-universiteiten biedt, blijven groot. Dat moet het perspectief zijn – ook in de komende tien jaar.'
LDE Talks
Meer weten over de ontwikkelingen binnen Leiden-Delft-Erasmus Universities? Meld u aan voor LDE Talks, dinsdag 12 oktober van 15:30 - 16:30 uur. Hierin vertelt Wim van den Doel over ontwikkelingen van LDE en spreken onderzoekers en studenten over hun projecten. Deze Zoom-sessie is voor eenieder toegankelijk.
Aanmelding
