Binnen de drie LDE-universiteiten lopen meerdere onderwijsprogramma's waarbij studenten samenwerken met maatschappelijke partners, onder namen als "impactonderwijs", "transdisciplinair onderwijs" of "challenge based onderwijs". Als we studenten toekomstbestendig willen opleiden is het cruciaal dat zij leren om samen te werken met praktijkpartners, en om kennis uit verschillende disciplines te integreren. Maatschappelijke vraagstukken zoals energietransitie, migratie of veiligheid - de zgn wicked problems – zijn immers niet door één enkele discipline of sector op te lossen.
Hoe organiseer je dit type onderwijs succesvol? Wat vraagt het van de didactiek, van het onderhouden van relaties met maatschappelijke partners, en van de samenwerking met andere onderwijsinstellingen? Sinds 2021 wisselt een groot aantal initiatieven binnen LDE hierover kennis uit. Zij doen dit binnen de LDE Community of Practice Transdisciplinair Onderwijs, die inmiddels 30 leden telt, afkomstig uit de drie universiteiten.
De leden zijn verbonden aan succesvolle initiatieven waaronder Impact at the Core en Hefhouse bij de Erasmus Universiteit; de Scriptiewerkplaats Den Haag Zuidwest en de thematische LDE-Thesis Labs; Leiden Leren met de Stad en de Leiden Honours Academy; en WIJStad van de TU Delft. Ook coördinatoren en docenten vanuit vooruitstrevende opleidingen hebben zich bij deze Community aangesloten. Binnen deze Community delen de leden best practices, leren van elkaar en zoeken samen naar oplossingen voor knelpunten.
Deze onderwijsprogramma’s komen voort uit de strategische ambities van de drie LDE-universiteiten om hun betrokkenheid bij de samenleving en de regio te versterken. De medewerkers die deze strategische ambities dagelijks in de praktijk brengen, de leden van de genoemde Community, hebben nu een Position Paper opgesteld. Op basis van hun ervaringen en de kansen en risico’s die zij zien, doen zij aanbevelingen voor bestuurders van opleidingen, faculteiten en universiteiten. Doel van de Position Paper is om het gesprek te voeden over een duurzame manier van organiseren van transdisciplinair onderwijs. Regionale samenwerking kan daarbij in hun ogen een belangrijke rol spelen.
Het LDE-bureau zal daarom samen met de opstellers verkennen welke en hoe de gesignaleerde acties mogelijk verder gezamenlijk opgepakt kunnen worden, en waar die kunnen bijdragen aan de implementatie van LDE-strategie in de komende jaren.
Wij willen de urgentie laten zien om transdisciplinair onderwijs structureel te verankeren.'
>> Download de Position Paper onderaan het artikel
Interesse voor deelname aan de LDE Community of Practice of reageren op de Position Paper? Neem contact op met Marja Verstelle, projectmanager Onderwijs Leiden-Delft-Erasmus Universities en moderator van de Community of Practice.
Enkele van de opstellers over de Position Paper:
Ilse Markensteijn, Manager LDE Centre for Sustainability en LDE Thesis Labs: "LDE heeft prachtige transdisciplinaire onderwijs initiatieven. Ik ben blij met onze nauwe samenwerking. We leren van elkaar en maken samen zichtbaar wat ervoor nodig is om transdisciplinair onderwijs gemeengoed te maken."
Frieda Franke, Business Developer at Erasmus University Rotterdam en Projectlead Hefhouse: "Transdisciplinair onderwijs vergt tijd en moed. Universiteiten dienen zich te realiseren dat er een duidelijke doelstelling en integrale aanpak nodig zijn om dit te realiseren. De focus moet verschuiven van een 'nice to have' naar een 'must have'."
Merlina Slotboom, Leiden-Delft-Erasmus Centre for BOLD Cities: "Met deze position paper willen wij de urgentie laten zien om transdisciplinair onderwijs structureel te verankeren, zodat we samen met maatschappelijke partners en andere onderwijsinstellingen op een duurzame manier bijdragen aan concrete oplossingen. Alleen door onderwijs, onderzoek en samenwerkingen te integreren, kunnen we écht impact maken."
Marieke van Haaren, Programmamanager Leren met de Stad Leiden: "Onderwijs met maatschappelijke vraagstukken biedt de student praktijkervaring, en daarmee ook oefenen met (vakoverstijgende) vaardigheden zoals (interdisciplinair) samenwerken. Én het draagt bij aan oriëntatie op de arbeidsmarkt. Allemaal relevant voor onze studenten. Een studente die recent deelnam aan Leren met de Stad verwoordde heel raak dat zij had geleerd dat je als wetenschapper van betekenis kunt zijn voor je directe omgeving: 'En als je denkt: hier moet iets veranderen, dat je daar ook toe in staat bent.'"
Saskia Postema, Projectmanager Challenge Based Education TU Delft/WIJStad: "De meerwaarde van transdisciplinair onderwijs zit in het creëren van handelingsperspectief en het leren waarderen van andersoortige kennis en kunde. Wij moeten daar juist als universitair samenwerkingsverband het goede voorbeeld in geven, daar zit onze kracht."
