Hoe kunnen we geluk stimuleren en faciliteren in steden? Hoe kunnen we het gevoel van welzijn onder de bewoners verhogen? Met andere woorden: hoe bouwen we samen met burgers, overheden en bedrijven aan gelukkige(re) steden?
Om deze vraag te beantwoorden zijn studenten van de TU Delft, Erasmus Universiteit Rotterdam en Universiteit Leiden aan de slag gegaan binnen de Inclusive City Hub van het Leiden-Delft-Erasmus Centre for Sustainability. Binnen deze hub staan hedendaagse stedelijke vraagstukken – zoals wonen, mobiliteit, afval, circulariteit en duurzame energie – centraal. De hub wil hiermee een bijdrage leveren aan de gezamenlijke roadmap van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH).
Intrinsieke motivatie
In deze hub focust het Centre for Sustainability op de intrinsieke motivatie van burgers achter een circulaire economie. Om een overgang naar een circulaire economie te maken moeten we nadenken over de deelname van burgers aan deze transitie. Met andere woorden: hoe kunnen we een inclusieve samenleving creëren waarin mensen actief deel gaan uitmaken van de oplossing? De hub, een samenwerking tussen de universiteiten in Delft, Leiden en Rotterdam, brengt studenten, onderzoekers en beleidsmakers bij elkaar om na te denken over deze vraagstukken.
Gertjan de Werk, manager van het Leiden-Delft-Erasmus Centre for Sustainability legt het uit: ‘Voor studenten is deze interdisciplinaire samenwerking erg waardevol, omdat ze nu ook gebruik kunnen maken van elkaars kennis. Bovendien krijgen ze de gelegenheid om een master scriptie te schrijven met impact!’
Het ontwerpmodel voor geluk
Leidraad voor de studentenprojecten was het ontwerpmodel voor geluk van Pieter de Smet, hoogleraar Design for Experience, verbonden aan de faculteit Industrieel Ontwerpen van de TU Delft. De ingrediënten van het welzijn in dit model zijn: het gevoel een fatsoenlijk persoon te zijn, dat we er toe doen en ergens bij horen en plezier en tevredenheid.
Maar om te ontwerpen voor geluk, en we bedoelen hier niet het extatische geluksgevoel maar een algemene tevredenheid, moeten we ook weten wat mensen beweegt. Wat is de intrinsieke motivatie van de stadsbewoners? Lucas Meijs, hoogleraar Volunteering, Civil Society and Businesses, verbonden aan de Rotterdam School of Management van de Erasmus Universiteit Rotterdam, zegt dat het cruciaal is dat mensen in georganiseerd verband doen wat zijzelf leuk, belangrijk en zinvol vinden zodat zij hun autonomie niet verliezen. De studenten zijn de stad ingegaan om hierover met de burgers te praten.
Esther Keymolen, Universitair Docent bij eLaw, aan de faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Leiden, voegt hieraan toe dat vertrouwen een noodzakelijke voorwaarde is voor geluk in de stad. Vertrouwen is een menselijke strategie om met complexiteit en onzekerheid om te gaan. Vaak grijpen we naar controlemechanismen om complexiteit en onzekerheid te reduceren. Maar daarmee verliezen we de mogelijkheden voor creativiteit en innovatie.
De afstudeerpresentaties (2017)
Stella Groenewoud, masterstudent aan de TU Delft, werkt aan het onderzoek ‘Van spullen tot steden'. Zij onderzoekt de natuurlijke ordening van spullen en hoe steden in het ontwerpen van ruimtes hier rekening mee kunnen houden. Steden kunnen volgens haar met de juiste compositie van spullen een ruimte creëren waar mensen zich vrij voelen en de ruimte daardoor actief gebruiken.
Emmy van Gennip, masterstudent aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, presenteerde haar onderzoek ‘Power to empowerment’: een masterscriptie over lokale energie initiatieven. Hoe kan lokaal beleid energie initiatieven bevorderen die bijdragen aan de energietransitie van Rotterdam? Haar conclusie is dat bottom-up ondersteuning belangrijk is, bijvoorbeeld in de vorm van financiële steun, coaching of tijdelijke energiecontracten.
Kathrin Wendt, masterstudent aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, vroeg zich af waarom millennials niet meer recyclen. Terwijl deze groep zich juist bewust is van klimaatverandering en milieuproblemen. Volgens De Wendts onderzoek is de juiste intentie slechts één van de vier factoren die invloed hebben op het recycling-gedrag van de millennials. Andere factoren zijn: faciliteiten, gewoontes in het verleden en de voldoening van het recyclen (het feel-good-motief).
Onder dit artikel vindt u de presentaties van de masterstudenten.
Inclusive City Hub
De Inclusive City Hub bestaat uit drie studio's. Elke studio heeft een regionale invalshoek van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag:
- Centraal Rotterdam - Hoe kunnen we de gemeenschappelijke ruimten in Rotterdam op een inclusieve manier maken?
- Midden-Delfland - Hoe verbinden we het landelijk gebied met het stedelijk gebied op een circulaire manier?
- CID Den Haag - Hoe kunnen we het Central Innovation District (CID) op een volledig circulaire manier herontwikkelen?
In het Leiden-Delft-Erasmus Centre for Sustainability werken wetenschappers van de Universiteit Leiden, de TU Delft en de Erasmus Universiteit Rotterdam samen aan de wetenschappelijke onderbouwing van een circulaire economie. Lees meer over de Inclusive City Hub op de website van het Centre for Sustainability.