Een consortium van Delftse en Leidse natuurkundigen ontvangt een NWO Summit grant van 35 miljoen euro. Ze gaan met de beurs gedurende tien jaar de fundamentele grenzen van de quantumfysica onderzoeken.
De Summit grant is bedoeld voor onderzoeksconsortia die bewezen hebben tot de absolute wereldtop te behoren in bestaande samenwerkingsverbanden. De toegewezen projecten komen uit verschillende wetenschapsgebieden en hebben de afgelopen jaren hun waarde bewezen door bij te dragen aan essentiële inzichten in hun eigen vakgebied.
Quantum limits project
Dit onderzoeksproject richt zich op de fundamentele grenzen aan natuurkundige processen die worden opgelegd door de wetten van de quantummechanica, door het gedrag van quantumsystemen op nanoschaal te onderzoeken. Wat is de maximale grootte van het quantumdomein? Hoe massief of hoe complex kan een systeem in quantumsuperpositie zijn? En is er een quantumgranulariteit van ruimte en tijd? Antwoorden op deze vragen kunnen de weg wijzen naar radicaal nieuwe fundamentele of technologische doorbraken.
Dit Delfts-Leidse consortium heeft een geschiedenis van gezamenlijk werk van meer dan twintig jaar.'
Lieven Vandersypen, hoofdaanvrager en wetenschappelijk directeur bij QuTech, zegt over de beurs: 'Ondanks alle successen van de quantumtheorie blijven er grote gaten in onze kennis. Er zijn grote open vragen, waarvan vele met elkaar verband houden. Die ontstaan wanneer we de quantummechanica tot het uiterste drijven.'
'Het consortium dat we hebben samengesteld is eminent, evenwichtig van samenstelling en heeft expertise in alle relevante disciplines. We zullen als een team samenwerken met de andere leden van het consortium en met de nieuwe onderzoekers die we zullen aantrekken.'
Bloeiende samenwerking tussen Delft en Leiden
De Leidse onderzoekers dragen bij aan twee thema’s, legt Carlo Beenakker van de Universiteit Leiden uit: ‘De groep van Bas Hensen onderzoekt het grensvlak tussen de quantummechanica en de zwaartekracht: kan de zwaartekracht twee voorwerpen quantummechanisch verstrengelen? Mijn groep onderzoekt het grensvlak tussen de quantum en kunstmatige intelligentie (AI). We hopen te ontdekken of een quantum computer AI zowel krachtiger als begrijpelijker kan maken.’
Vandersypen vervolgt: 'Dit Delft-Leiden consortium heeft een geschiedenis van gezamenlijk werk van meer dan twintig jaar. Onder andere in grote gezamenlijke onderzoeksprojecten, zoals een ERC Synergy-beurs en twee grote Nederlandse Zwaartekracht-programma's. Daarin hadden we gezamenlijke werkvergaderingen en retraites, evenals een gezamenlijke graduate school met gespecialiseerde PhD-niveau cursussen, spring schools en het nieuwe, gezamenlijke MSc-programma QIST.'
'Tot slot waren twee van de aanvragers drijvende krachten achter de nationale agenda voor quantumtechnologie en het Quantum Delta NL (QDNL) programma. Waar QDNL gericht is op economische impact, zullen wij de investeringen in infrastructuur en opbouw van know-how uit dit programma kunnen benutten in ons Quantum Limits onderzoek.'
