Steden in Oost-Afrika bevinden zich op een kruispunt van snelle verstedelijking en toenemende klimaatkwetsbaarheid. Hoe kunnen deze steden de veerkracht ontwikkelen die nodig is om zich aan te passen aan de uitdagingen van vandaag en de onzekerheden van morgen?
De Cross-City Dialoog van LEARN (LDE-East Africa Research Network) in Kampala, georganiseerd door het Urban Action Lab van de Makerere Universiteit in samenwerking met LEARN, bood een belangrijk platform voor belanghebbenden uit heel Oost-Afrika om deze dringende vraag aan te pakken.
Op weg naar veerkrachtige toekomsten voor Oost-Afrikaanse steden
Het evenement, getiteld "Resilient Urban Futures: Adapting Livelihoods to Climate Change," vond plaats op 4 en 5 september 2024 en bracht een multidisciplinair netwerk van onderzoekers, beleidsmakers en gemeenschapsleiders uit heel Oost-Afrika samen. Deelnemers uit Kenia, Oeganda, Tanzania, Rwanda en Burundi wisselden ideeën en ervaringen uit in hun streven naar klimaatresistentie, met een focus op de interacties tussen fysieke, economische, sociale en culturele dynamieken binnen hun snel verstedelijkende omgevingen. De dialoog benadrukte het belang van samenwerking, niet alleen tussen landen, maar ook tussen sectoren, waardoor een alomvattende benadering van stedelijke veerkracht werd bevorderd.
Verstedelijking en klimaatuitdagingen in Oost-Afrika
Oost-Afrika ervaart wereldwijd een van de hoogste verstedelijkingspercentages, met steden die in een rap tempo groeien. Tegelijkertijd blijft het een van de meest klimaatkwetsbare regio’s ter wereld, waarbij landen zoals Oeganda en Burundi enkele van de snelst groeiende stedelijke bevolkingen zien. De uitdagingen die voortvloeien uit dit dubbele fenomeen omvatten de snelle uitbreiding van informele nederzettingen, die vaak het meest blootgesteld zijn aan klimaatgerelateerde risico's zoals overstromingen, droogtes en extreme hittegolven.
Centraal in de dialoog stonden discussies over hoe steden zich kunnen voorbereiden op deze uitdagingen, terwijl ze zorgen voor duurzame levensonderhoud. Dr. Michael Mbogga van de Makerere Universiteit benadrukte de complexiteit van het definiëren van wat "stedelijk" is in Oost-Afrika.
Hij wees erop dat een gebrek aan een goede definitie invloed heeft op de toewijzing van middelen en stadsplanning, waarbij steden in ontwikkeling vaak over het hoofd worden gezien. Deze observatie leidde tot bredere reflecties over hoe stedelijke veerkracht niet kan worden aangepakt met uniforme oplossingen, maar juist moet worden gevormd door lokale realiteiten.
Er zijn vele wegen naar veerkracht' – Dr. Michael Mbogga (Makerere Universiteit)
Integreren van academisch onderzoek met de geleefde ervaringen van gemeenschappen
Een belangrijk hoogtepunt van het evenement was de nadruk op door de gemeenschap gestuurde benaderingen van stedelijke veerkracht. Dr. Tim Ndezi van het Centre for Community Initiatives (CCI) in Tanzania deelde inzichten over het versterken van gemarginaliseerde stedelijke gemeenschappen door participatieve projecten zoals DARAJA, die de lokale aanpassingscapaciteiten vergroten door de toegang tot klimaat- en weerinformatie te verbeteren. Dit model van gemeenschapsbetrokkenheid heeft zich bewezen in verschillende steden in Tanzania en illustreert hoe actie op lokaal niveau kan leiden tot meer klimaatresistente toekomsten.
Deze bottom-up benaderingen werden verder ondersteund door professor Shuaib Lwasa van het Urban Action Lab en het International Institute of Social Studies (ISS-EUR), die pleitte voor een paradigmaverschuiving in hoe stedelijke veerkracht wordt beoordeeld. Door af te stappen van extern opgelegde maatstaven en te pleiten voor het integreren van lokale kennis en gemeenschappelijke ervaringen, benadrukte hij dat deze kennis essentieel moet zijn voor veerkrachtstrategieën. Deze gedachtegang werd gedurende het hele evenement ondersteund, waar de waarde van het integreren van academisch onderzoek met de geleefde ervaringen van gemeenschappen een centraal thema werd.
Samenwerking in toekomstige stedelijke strategieën van Oost-Afrika
De Cross-City Dialoog benadrukte het belang van interregionale samenwerking bij het aanpakken van uitdagingen op het gebied van stedelijke veerkracht. Deelnemers namen deel aan groepsdiscussies rond drie kerngebieden: de fysieke omgeving, economische dynamiek en sociaal-culturele factoren. Deze discussies onthulden zowel gemeenschappelijke kwetsbaarheden als unieke, contextspecifieke problemen, wat de dialoog verrijkte met diverse perspectieven.
De betrokkenheid van het LEARN-netwerk faciliteerde kennisoverdracht over grenzen en disciplines heen, wat bijdroeg aan de ontwikkeling van nieuwe, contextspecifieke oplossingen voor stedelijke veerkracht. Door academisch onderzoek te integreren met gemeenschapskennis en beleidskaders, zette de dialoog een nieuwe standaard voor inclusieve stedelijke veerkrachtplanning.
Naarmate steden in Oost-Afrika blijven groeien en worden geconfronteerd met intensievere klimaatuitdagingen, zullen de samenwerkingen en ideeën die tijdens deze dialoog zijn ontstaan een belangrijke rol spelen bij het vormgeven van toekomstige stedelijke strategieën. De dialoog belichtte niet alleen de huidige uitdagingen op het gebied van veerkracht, maar legde ook de basis voor sterkere, duurzamere toekomsten voor steden in de regio.
English article about the Cross-City Dialogue at Kampala
Meer weten over de activiteiten en samenwerkingen van Leiden-Delft-Erasmus Global en het LEARN-netwerk? Volg LDE Global en LEARN op LinkedIn.
