Willen we dat scanauto’s parkeerboetes uitdelen en gedumpt afval signaleren? En welke problemen lost dat eigenlijk op? In de nieuwe white paper van Leiden-Delft-Erasmus Universities starten 17 wetenschappers en praktijkexperts in duo-interviews het gesprek dat de samenleving hoognodig moet aangaan. ‘We hebben het visionaire denkwerk uitbesteed aan techbedrijven.’
WhatsApp-buurtpreventie en cameradeurbellen kunnen helpen misdaden op te lossen. ‘Zou ik ook digitaal kunnen surveilleren?’, vroeg de bekende twitter-cop Wilco Berenschot zich af. Dat die medaille ook een keerzijde heeft, blijkt in het gesprek dat hij voerde met socioloog Freek de Haan in de derde white paper van Leiden-Delft-Erasmus Universities, ditmaal met het Centre for BOLD Cities. Die keerzijde omvat natuurlijk privacy, maar ook gevoelens van angst en onrust: ‘Als een WhatsApp-groep erg gefocust is op dreiging, creëer je een bubbel waarin je buurt onveilig lijkt’, aldus De Haan.
Negen hoofdstukken, 17 experts
In negen hoofdstukken laten 17 praktijkexperts en wetenschappers zien hoe data en technologie kansen bieden om de stad leefbaarder te maken. En vooral ook om daar met burgers en bestuurders samen aan te werken. Zo komen Living labs zoals in Scheveningen en Eindhoven ter sprake, en de rol van Kunstmatige intelligentie (AI) in besluitvorming. Wist u dat algoritmen heel behulpzaam kunnen zijn bij het nemen van overheidsbesluiten waarbij de bevolking écht kan meedenken? En ook dat dat al gebeurt?
AI kan sterke stemmen versterken, maar ook zwakkere stemmen naar voren halen.'
Zo vond afgelopen voorjaar de Nationale Klimaatraadpleging plaats onder ruim 10.000 Nederlanders, waarbij een algoritme niet de gemiddelde mening boven water haalt, maar juist diversiteit meet. ‘AI kan sterke stemmen versterken, maar ook zwakkere stemmen naar voren halen’, dat zijn innovatieconsultant Ilyaz Nasrullah en hoogleraar Interactieve Intelligentie Catholijn Jonker roerend met elkaar eens.
Bewoners in de gemeente Utrechtse Heuvelrug wisten slimme lantaarnpalen buiten de deur te houden. ‘We gingen niet tegenover, maar naast de gemeenteraad staan’, verklaart betrokkene Marnix Lamers de succesvolle weerstand. Bij citizen science, dataverzameling door burgers, valt het nog tegen wat initiatiefnemers voor elkaar krijgen als ze bijvoorbeeld luchtvervuiling aan de kaak stellen met eigen data. Te vaak schuiven autoriteiten de resultaten opzij, omdat de metingen niet precies genoeg zouden zijn.
Gemeenteraad, techbedrijven & visionair denkwerk
De gemeenteraad lijkt zich afzijdig te houden bij het nemen van beslissingen over technologie in de stad. Henk Bouwmans, directeur van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden en Jiska Engelbert, universitair hoofddocent (Slimme) Stadssociologie, analyseren hoe dat komt, welke problemen dat oplevert en wat eraan te doen is. ‘We hebben het visionaire denkwerk uitbesteed aan techbedrijven.’
Deze vraag voorop staan: in wat voor stad willen wij leven?’
Terwijl cameratoezicht en scanauto’s steeds gewoner worden, hebben de meesten van ons wel iets anders aan ons hoofd dan nadenken over slimme technologie in de stad. Dat is een van de redenen dat techbedrijven veel macht hebben over technologie in de openbare ruimte. Over het doel van technologie in een ‘slimme’ stad wordt nog te weinig gepraat, valt wetenschappelijk directeur van het Centre for BOLD Cities Liesbet van Zoonen op. Dat gesprek moet wel gevoerd worden, anders worden we overrompeld. ‘Daarbij moet deze vraag voorop staan: in wat voor stad willen wij leven?’
De white paper 'Dit is de échte slimme stad.' kunt u hieronder downloaden. Deze wordt op 22 juni gepresenteerd tijdens de conferentie Op (weg) naar de echte slimme stad in Den Haag. Zie de aanmeld-link hieronder.
